HZ. PEYGAMBER SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM VE VICTOR HUGO

 

Victor Hugo Müslüman mıydı: Ebubekir Hugo... Hayatını değiştiren ölüm... Hz. Muhammed'e şiir

Dünyaca ünlü Fransız Yazar Victor Hugo'nun, 56 yaşına kadar İslam'a yakınlık duymadığı bilinirken, yaşadığı acı kayıp sonrası hayatı değişti. Hugo'nun İslam ile olan ilişkisini ortaya çıkaran Dr. Louis Blin, Osmanlı tarihinin Hugo üzerindekini ve

Louis Blin, 2012 yılında Fransa'nın Cidde Başkonsolosluğu görevini yürütürken, Fransız edebiyatı ansiklopedisinde şehre yapılan atıfları derlemeye başladı. “Notre Dame'ın Kamburu”, “Sefiller” gibi eserleri ile tanıdığımız ünlü Fransız şair ve yazar Victor Hugo’nun yine çok ünlü insanlık tarihi ve evriminin bir tasvirini yaptığı “La Légende Des Siècles” (Yüzyıllar Efsanesi) adlı şiirlerden birinde Cidde'den bahsedildiğini görünce şaşırdı. Blin, daha fazla araştırma yaptıktan sonra, eserlerinde Hz Muhammed ve Kur'an-ı Kerim'den yüzden fazla kez bahsedildiğini keşfetti. Ve “Victor Hugo ve İslam” (Victor Hugo et L’Islam) kitabını yazdı. Peki kim bu Blin? İlginç bir biyografisi var…

FRANSA’NIN ORTA DOĞU UZMANI DİPLOMATI: İLGİNÇ SUUDİ ARABİSTAN BAĞLANTISI

Dr. Louis Blin 1995 yılından bu yana Fransa Dışişleri Bakanlığı'nda diplomat olarak çalışmaktadır. Cezayir, Suriye, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Fas'ta görev yapmıştır. Blin şu anda İtalya'nın Floransa kentinde Robert Shuman Centre'da Orta Doğu Politikası Araştırma Programını yönetmektedir. Ayrıca Ocak 2021'den bu yana Riyad merkezli Kral Faysal Araştırma ve İslami Çalışmalar Merkezi'nde kıdemli araştırma görevlisi olarak çalışmaktadır. Diplomatik kadroya katılmadan önce, CNRS (Fransız Ulusal Bilimsel Araştırmalar Merkezi ) bir birimi olan CEDEJ, (Kahire) Ekonomi, Hukuk ve Sosyal Araştırmalar ve Dokümantasyon Merkez araştırmacı ve daha önce Paris'teki "Arab Oil and Gas Magazine"in genel yayın yönetmeniydi. “Kara altından Kızıldeniz'e Suudi Arabistan”, “ Alexandre Dumas'nın Arabistan Seyahat Günlükleri”, “Havva'nın Şehri Cidde”, “Tenten albümlerinde Arap dünyası”, “Mısır'da liberalleşmenin ekonomisi” gibi ilginç kitaplar yazmış bir isim.

İSLAMOFOBİYE KARŞI YAZDI YAYINEVLERİ BASMAK İSTEMEDİ

Blin, bu kitabı yazmaktaki ana motivasyonunun Avrupa'da artan İslamofobiye karşı koymak olduğunu ortaya koymaktadır. Bu durum, kitabın Erick Bonnier tarafından basılmadan önce 67 Fransız yayınevi tarafından reddedilmiş olmasından da anlaşılmaktadır.

56 YAŞINDAN SONRA NE OLMUŞTU

Diplomat Blin kitabı ile ilgili verdiği söyleşilerde Hugo’nun sadece pasif bir gözlemci değil, Müslüman kültürünün ve İslam'ın insanlık medeniyeti üzerindeki etkisinin bir hayranı olduğunu açıklıyor. Ancak durumun tüm hayatı boyunca olmadığının da altını çiziyor. Gençliğinde İslam'a karşı ırkçılık besleyen Hugo, 56 yaşında kızının trajik ölümüyle kişisel bir trajedi yaşayıncaya kadar ruhani bir yolculuğu olmamıştı. Ve bu trajik ölüm Hugo’nun hayatını değiştirir.

MÜSLÜMAN OLDU İDDİASI: EBUBEKİR HUGO

El Mecelle’de yer alan makalede “Hicretin 9. Yılı”( 1855-56 yıllarında yazdığı L'An Neuf de l'Hégira şiiri, Hz. Muhammed'in ortadan kaybolmasının acısını dile getiriyor. Victor Hugo'nun başyapıtı "Çağların Efsanesi", insanın evrimini konu alan bir dizi şiiri içeriyor) şiiri Hugo’nun İslam ile bağında önemli bir yer tutar. Şiir, peygamberin hayatının çeşitli yönlerini araştırır ve ölümüyle sona erer ve “İslami referanslar açısından zengindir” diye yazıyor. Her ne kadar bazı Müslümanlar bu eseri Hugo'nun İslam'a geçişinin kanıtı olarak gösterse de - hatta bazıları kendisine 'Ebu Bekir Hugo' dediğini iddia etse de Blin, bunu destekleyecek güvenilir bir kanıt olmadığını ve Hugo'nun dinle ilişkisinin doktriner olmaktan çok mistik olduğunu savunur.

HUGO’NUN ŞİİRİ VE OSMANLI AYRINTISI

Katolik dünyasının içindeki siyasi sonuçlarından hayal kırıklığına uğrayan Hugo, maneviyata yönelmiş ve örnek bir şahsiyet olarak Hz. Muhammed'e hayranlık duymuştur. Peygamber hakkındaki şiiri, Kur'an'daki “Sidretü'l-Münteha” referansına dayanan Le Cèdre (Sedir) adlı eseri gibi bu hayranlığı yansıtmaktadır. Hugo, Le Cèdre'i 20-24 Ekim 1858 tarihleri arasında, Fransız konsolosu, İngiliz konsolos yardımcısı ve 24 kişinin o zamanlar Osmanlı yönetimi altında olan Cidde'de öldürülmesinden kısa bir süre sonra yazdı. Yerel halk, o gün İngilizlerin ekonomi üzerindeki büyüyen mücadelesini protesto etmek için ayaklanmış ve yirmi üç Avrupalıyı katletmişti; bu olay manşetlere taşınmış ve Fransız kamuoyunu derinden etkilemişti. Basın eylemi “fanatizm”e bağlamıştı. Victor Hugo bu çelişkilerin yaşandığı bir ortamda “Sedir” şiirini yazdı. Peki ne anlatıyordu bu şiir? İslam’ın ikinci Halifesi Hz. Ömer ile Aziz John arasında ve Cidde şehri ile Yunanistan arasında İslam ve Hıristiyanlık arasındaki derin bağı sembolize eden mistik bir diyaloğu yazdığı.

LAMARTİN’İN TÜRKİYE TARİHİ ESERİ VE HUGO’ NUN İLGİSİ NEYDİ?

El Mecelle’de yer alan makalede, Lamartine’in 4 ciltlik “Türkiye Tarihi” eserinin öneminin de altı çiziliyor. Blin, Lamartine’in 'Türkiye Tarihi' adlı eserinin Hugo üzerinde büyük etkisi olduğunu belirtiyor. Gazete çıkan yazıda bu ayrıntı şöyle dile getirilmiş: “Hugo bazen Kur'an ayetlerinin doğrudan çevirilerini şiirlerine dahil etmiştir. Ancak İslam hakkındaki bilgilerinin çoğunu, Hugo'nunkilerden farklı olarak yazıları Arap dünyasında kayda değer bir üne sahip olan Alphonse de Lamartine'in (1790-1869) eserlerinden - özellikle de 1858'de Histoire de la Turquie'nin (Türkiye Tarihi) bir parçası olarak yayınlanan Hz Muhammed’in biyografisi Vie de Mahomet (Hz. Muhammed’ in Hayatı)'den – almıştır. Blin, Lamartine'in İslam'a duyduğu hayranlık üzerine ayrı bir kitap da yazmış. Blin, bu etkiyi vurgulamaktadır” diye yazıyor.

HUGO İLE İSLAM BAĞI; DAHA ÇOK RUHANİ

El Mecelle’deki yorum yazıda Victor Hugo ile İslam arasındaki bağı “ruh çağırma seansları kavramına daha yakın olan eskatolojik” olarak vurgulanıyor: “Eğer Hugo'nun adı İslam'la birlikte anılacaksa, bu onun belirli bir ruhani kültüre duyduğu hayranlıktan kaynaklanır; o bu kültüre, geleneksel İslami ahiret anlayışından ziyade ruh çağırma seansları kavramına daha yakın olan eskatolojik bir anlam vermeye çalışmıştır. Hugo, İslam'ın mantıksal ve ruhani olanı birleştirme biçiminden etkilenmişti. Bu gözlem, din ve aklın birbirine karşıt olarak görüldüğü bir dönemde Hugo'da derin bir yankı uyandırmıştı.”

Odatv.com

(https://www.odatv.com/dunya/victor-hugo-musluman-miydi-ebubekir-hugo-louis-blin-anlatti-hayatini-degistiren-olum-hz-muhammede-siir-120071220)

*

HZ. PEYGAMBER SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM İÇİN YAZDIĞI ŞİİRİN TERCÜMESİ

MAHOMET

HZ. MUHAMMED

(Türkçesi: Yakup Yaşa)

Vazifesinin yakın olduğu içine doğmuştu

Metindi, kimseyi kınamıyor, incitmiyordu

Yolda gördüğü kimselerle selamlaşıyordu

Her gün sanki biraz daha yaşlanıyordu

Oysa sadece yirmi ak vardı siyah sakalında

Durup su içen develeri izliyordu arada sırada

Böylece, deve güttüğü zamanları hatırlıyordu.

Sanki Cenneti görmüş, İlahi Aşkı bulmuştu

Sanki kâinatın yaratılışına şahit olmuştu

Alnı dik, yanakları kusursuz, benzersizdi

Kaşları ince, bakışları anlamlı ve keskindi

Boynu, gümüş bir testinin boğazıydı sanki.

Tufanın sırlarını bilen Nuh'un havası vardı.

Ona danışmaya gelenlere, adil davranırdı

Kimi itiraf eder, kimi güler ve inkâr ederdi

Sessizce dinler, en son konuşurdu kendisi

Ağzından dua ve zikir hiç eksik olmazdı

Çok az yer, karnının üzerine taş koyardı.

Boş durmaz, koyunlarını sağıp oyalanırdı

Oturur yere, elbiselerini kendi yapardı

Artık genç değildi, eski gücü de kalmamıştı

Yine de, herkesten daha fazla oruç tutardı

Altmış üç yaşında, bir ateş sardı vücudunu

Kutsal Kitap Kur'an'ı bir kez daha okudu

Sonra, sancağı, Said'in [Zeyd'in] oğluna teslim etti.

Onlara: "Artık aranızdan ayrılma vakti geldi

Allah birdir, hep onun yolunda savaş" dedi.

Mahzundu, bakışlarında, yurdundan zoraki

Sürülen yaşlı bir kartalın hüznü vardı sanki

Yine, her günkü vaktinde mescide geldi,

Ali'ye tabi olanlar da arkasından geliyordu

Ve, kutsal sancak rüzgarda dalgalanıyordu.

Benzi soluktu, döndü ve kalabalığa seslendi

"Ey insanlar, ömür bitiyor, hayat gelip geçici

Biz, karanlıkta birer zerreyiz, yüce olan O'dur

Ey insanlar, O'ndan başka rehberim yoktur

Onsuz bir değerim olmazdı."

Bir zat ona : "Ey müminlerin gerçek Sultanı!

Seni dinler dinlemez, herkes inandı sözüne

Sen doğduğunda, bir yıldız doğdu gökyüzüne

Kisra sarayının üç kulesi birden devrildi" dedi.

O da: "Melekler ölümümü müzakere etti;

Vakit tamam, dinleyin! Eğer herhangi birinize

Bir kötülük yaptıysam, çıksın herkesin önünde

Ben ölmeden, gelsin intikamını alsın şimdi;

Kime vurmuşsam, o da bana vursun" dedi.

Ve uzattı usulca asasını oradan geçenlere.

Yaşlı bir kadın, bir koyunu kırpıyordu eşikte

Ona: "Tanrı yardımcın olsun!" diye seslendi.

Bakışlarında bir hüzün vardı, oldukça bitkindi

Dalgındı; birden, şöyle dedi: "Herkes duysun!

Allah benim adımı andı! Bundan emin olun

Topraktan insan, nurdan bir peygamberim

İsa'nın getirdiği dini tamamlamaya geldim.

Ashabım, ben sabır taşıyım, İsa tatlı dilliydi.

Zira her şafak, doğacak güneşin müjdecisi

İsa benden önce, ama ne Tanrıdır ne de oğlu

O, gülü koklayan Bakire Meryem'den doğdu.

Unutmayın, ben de etten kemikten bir faniyim

Kuruyan bir balçıktan başka bir şey değilim;

Şu dünyada başıma gelmeyen şey kalmadı;

Çektiğim çilelere, yol olsa, dayanmazdı

Baskı ve işkenceden, şu bedenim çok çekti;

Ve eğer işlediğimiz her bir günahın bedeli

Korkunç bir haşere olsaydı, o karanlık mezarı

Bize dar eder, cehenneme çevirirdi orayı.

Tekrar tekrar bedenlenir cehennem ehli

Ve kurtlar yeniden kemirir tüm bedenlerini

Böylece, defalarca tükenir ve yeniden dirilir

Cezalarını çekince de, yeniden huzura erişir.

Ben, kutsal savaşların mütevazı meydanıyım

Bazen bir efendi bazen de bir köle gibiyim

Kelamım, tıpkı çöldeki kum ve kuyular gibidir

Bir sözüm korkutuyorsa, bir diğeri müjdecidir;

Ey inananlar! Çektiklerimi görüyorsunuz işte!

Karşıma alıp, insanı aldatıp yeniden delalete [dalalete]

Sürüklemek isteyen o dehşet saçan iblisleri

Engellemeye çalıştım, bağladım o pis ellerini

Çoğu zaman, Yakup gibi, karanlıklar içinde

Çarpıştım durdum, görmediğim kimselerle;

Fakat insanlar beni özellikle öldürmek istedi

Bana karşı sürekli kin ve kıskançlık besledi

Ben ise, asla, Hak davamdan vazgeçmedim

Onlarla savaştım, ama kimseden incinmedim

Savaş boyunca: "Bırakın yapsınlar!" diyordum

Kanlar içinde tek yaralı ben olayım istiyordum

Varsın hepsi vursun bana, zaten durmazlar ki

Zira sağ ellerine Ayı, sol ellerine Güneşi

Versem de, düşmanlarım vazgeçmezdi asla

Yine de saldırırlardı bana şu çileli yolculukta

Fakat ne olursa olsun geri adım atmadım

Zira bu kutsal dava uğruna tam kırk yıl savaştım

İşte, böyle geçen bir ömrü nihayet tamamladım

Şimdi Allah'a gidiyorum, dünyayı geride bıraktım.

Greklerin Hermès'i, Yahudilerin de Lévi'yi

Desteklediği gibi siz de hiç bırakmadınız beni

Çektiğiniz bu sıkıntılar, mutlaka son bulacak

Bu soğuk, ıssız geceye elbet Güneş doğacak

Müminler, asla ümidinizi kesmeyin O'ndan

Zira Kronnega dağlarını aslan yuvası yapan,

Denizleri incilerle, karanlıkları da yıldızlarla

Donatan Allah, elbet sizleri de koymaz darda.

Sonra: "O'na inanıp teslim olun " diye ekledi

İnanmayan, ancak, inkâr da etmeyenlerin yeri

Cennet ile cehennemi ayıran duvarın üzeri

Kararmıştır kalpleri, günah işlemek tek işleri;

Hiç kimse tamamen günahsız değildir belki

Ama çabalayın ki, Allah cezalandırmasın sizi

Namaz kılın, bütün azalarınız değsin yere

Zira o dayanılmaz cehennem ateşi, sadece

O'nun için yere kapanmayan bedenleri yakar

O, kapkaranlık dünyayı, masmavi gökle açar;

Misafiri sevin, dürüst olun, adaletle hükmedin

Yüce katında türlü türlü nimetler var sizin için

Yedi göğü geçmek için altın eğerli atlar,

Ve yıldırımları geride bırakan hızlı arabalar

Huriler, tertemiz, hep ter ü taze ve neşeli

İncilerden yapılmış köşklerde oturur her biri

Cehennem ateş ehlini bekler, vay hallerine!

Ateşten ayakkabıları olacak ve giydiklerinde,

Sıcaklıkları kazan gibi beyinlerini kaynatacak

Cennet ehli ise, pek neşeli ve gururlu olacak."

Biraz durdu, hep ümitli olmalarını öğütledi

Sonra, ağır adımlarla yürümeye devam etti

Ardından : "Ey insanlar! Size sesleniyorum

Vakit saat doldu, ebedi bir âleme gidiyorum

Belki bu sizinle son görüşmemiz, acele edin

Beni tanıyan herkes gelip son kez dinlesin

Bir hatam olduysa, yüzüme söylesin" dedi.

Kalabalık sessizce sağa sola açılıp yol verdi

Gitti ve Ebufleya Kuyusunda sakalını yıkadı

Biri ondan üç drahmi istedi, çıkardı verdi

"Şimdi, mezara bırakmaktan daha iyi" dedi.

Herkesin, bir güvercininki gibi ışıl ışıldı gözleri

Bakıp, kendilerini hep kollayan o yüce insana,

Ağlıyordu halk; evine kadar eşlik ettiler ona

Birçoğu gözünü bile kırpmadan orada bekledi

Bütün geceyi dışarıda taşların üzerinde geçirdi

Ve ertesi sabah, günün ağardığını fark edince

"Ben artık kalkamıyorum, dedi, Ebubekir'e

Kitap'ı alıp yanına, sen kıldıracaksın namazı."

Eşi Aişe de o sırada cemaatin arkasındaydı

Ebubekir okuyor, Muhammed ise dinliyordu

Nihayet, okuduğu ayetleri usulca bitiriyordu

O, dua ve zikrini yaparken herkes ağlıyordu

Ve, Ölüm Meleği çıka geldi akşama doğru

"İçeri girebilir miyim" diye müsaade istedi

"Gelsin" dedi. Dünyaya açtığı o ilk günkü gibi

Yine ışıl ışıl parlıyor ve gülümsüyordu gözleri,

Ve, Melek ona : "Allah seni bekliyor" dedi

Memnuniyetle, dedi. Şakakları şöyle bir titredi

Bir an aralandı dudakları ve ruhunu teslim etti.

(https://www.sabah.com.tr/kultur-sanat/2014/04/20/iste-v-hugonun-hz-muhammed-icin-yazdigi-dizeler)

*

HUGO'NUN, KIZININ ÖLÜMÜ ÜZERİNE YAZDIĞI ŞİİR

GELDİM, GÖRDÜM, YAŞADIM

Victor Hugo

(Türkçesi: S. Say)

 

Gereğinden uzun yaşadım, çünkü içinde acılarımın,
Bana yardım edecek bir kol bulamadan yürüyorum,
Çünkü çevremdeki çocuklara zorlukla gülümsüyorum,
Çünkü görmüyorum çiçeklerde artık coşkusunu hayatın;

Çünkü baharda Tanrı’nın doğayı süslediği devran,
Bu muhteşem aşka duygusuzca şahitlik ediyorum;
Çünkü kaçınılan saate ulaştım artık gün ışığından,
Ve herşeydeki depderin acıyı hissettiği insanın;

Çünkü umudunun mağlup olduğunu gördü ruhum;
Çünkü mevsiminde bu güllerin ve güzel kokuların,
Benim kızım! Dinlendiğin karanlığı paylaşmak istiyorum,
Çünkü öldü kalbim, yaşamda haddinden fazla kaldım.

Yeryüzü görevimden kaçmayı hiç mi hiç düşünmedim.
Saban izlerim işte orda, ve işte burda hasadım.
Hep gülümseyegeldim hayatta, gitgide inceldim,
Başımı dik tuttum hep, yalnız hikmete boyun eğdim.

Âlâsını yaptım yapabildiğimce, hizmetle, bakıp, yıprandım,
Ve nicelerini dertlerimle alay ederlerken gördüm.
Bu nedensiz nefrete şaşırıp hayretlere gömüldüm,
Oysa nice acılar çekmiş, nice uğraşta ter dökmüştüm.

Hiç kanat sesi kuşların duyulmayan bu dünya hapsinde,
Sızlanmadan, kan ağlayıp, ellerimin üstüne düşmüş halde,
Sessiz ve yorgun, kürek mahkumu mücrimlerin alayları içinde,
Taşıdım hep kendi halkamı, sonsuzca uzanan o zincirde.

Şimdi benim yorgun göz kapaklarım sadece yarı açık;
Seslendikleri zaman hiç dönüp bakmıyorum bana artık;
Sersem ve bitkinim, bende hali var evet şu adamın
Gün doğmadan kalkmış ayağa, hiç uykuya dalmaksızın.

Hiç kalkışmıyorum artık kasvetli durgunluğumla,
Cevap vermeye bile kıskançların beni inciten ağızlarına.
Ey benim Rabbim, gecenin kapılarını şimdi artık aç bana,
Gidebileyim böylece uzaklara, bilinmedik diyarlara!

 

Veni, Vidi, Vixi

J'ai bien assez vécu, puisque dans mes douleurs
Je marche, sans trouver de bras qui me secourent,
Puisque je ris à peine aux enfants qui m'entourent,
Puisque je ne suis plus réjoui par les fleurs ;

Puisqu'au printemps, quand Dieu met la nature en fête,
J'assiste, esprit sans joie, à ce splendide amour ;
Puisque je suis à l'heure où l'homme fuit le jour,
Hélas ! et sent de tout la tristesse secrète ;

Puisque l'espoir serein dans mon âme est vaincu ;
Puisqu'en cette saison des parfums et des roses,
Ô ma fille ! j'aspire à l'ombre où tu reposes,
Puisque mon coeur est mort, j'ai bien assez vécu.

Je n'ai pas refusé ma tâche sur la terre.
Mon sillon ? Le voilà. Ma gerbe ? La voici.
J'ai vécu souriant, toujours plus adouci,
Debout, mais incliné du côté du mystère.

J'ai fait ce que j'ai pu ; j'ai servi, j'ai veillé,
Et j'ai vu bien souvent qu'on riait de ma peine.
Je me suis étonné d'être un objet de haine,
Ayant beaucoup souffert et beaucoup travaillé.

Dans ce bagne terrestre où ne s'ouvre aucune aile,
Sans me plaindre, saignant, et tombant sur les mains,
Morne, épuisé, raillé par les forçats humains,
J'ai porté mon chaînon de la chaîne éternelle.

Maintenant, mon regard ne s'ouvre qu'à demi ;
Je ne me tourne plus même quand on me nomme ;
Je suis plein de stupeur et d'ennui, comme un homme
Qui se lève avant l'aube et qui n'a pas dormi.

Je ne daigne plus même, en ma sombre paresse,
Répondre à l'envieux dont la bouche me nuit.
Ô Seigneur, ! ouvrez-moi les portes de la nuit,
Afin que je m'en aille et que je disparaisse !