ANKARA SÜNNETSİZLER EKOLÜNÜN YEDİĞİ NANELERE YAKINDAN BAKIŞ - 21
Doç. İlyas Canikli, hadis usulü alanında akla ziyan keşifler de yapıyor.
Mesela:
"Bir rivayetin çok sayıda kaynakta yer alması önemli olduğu kadar, Hz. Peygambere ait olup olmadığı da ondan daha önemlidir. On iki halife rivayeti çok sayıda kaynakta yer alıyor diye, Hz. Peygamber’den sadır olmuş gibi kabul etmenin doğru bir davranış olmadığı kanaatindeyiz." (s. 196)
Peki, bir hadîsin Peygamber Efendimiz s.a.s.'e ait olup olmadığını anlamanın "kaynak"lara bakma dışında bir yolu var mı?
Vatandaş "kaynak"lara bakmadan sözün Hz. Peygamber s.a.s.'e ait olup olmadığını biliyor.
Ya "zaman makinası" vasıtasıyla gidip dinlemiş ya da "gayba vakıf"..
Artık hangisiyse?..
"Hadîs usulü"nün "u"sundan bile habersiz, "u"sunu bile anlayamamış adama "tez" sipariş ederseniz böyle olur.
Adam "çok sayıda kaynak" olgusunu küçümseyerek "tevatür" kavramını da hiç mi hiç anlamamış olduğunu belgeliyor.
*
Tevatür (mütevatir olma), rivayette (haberde) kesinlik ifade eder.
Çünkü, "yalan üzerinde birleşmesi mümkün olmayan çok sayıda kaynak", rivayette kesinliğin ta kendisidir.
Bir rivayet ne kadar çok "kaynak" tarafından doğrulanıyorsa o kadar güç kazanır.
Şayet ilk ravî tek, ondan sonraki ravîler çoksa, burada ravînin böyle bir rivayette bulunmuş olduğu "kesinlik" kazansa da, ravî tek olduğu için, mesele o ravînin güvenilirliği noktasında düğümlenip kalır.
Oniki Halife hadîsine baktığımızda, mesela sadece Hz. Ömer'in oğlu Abdullah r. a. kanalıyla gelseydi, Şiîlik davası güden bazıları buna hemen itiraz edebilirlerdi. Fakat rivayetler dört ayrı sahabîye dayandığı ve her sahabîden farklı kişiler rivayet ettiği için, bu hadîsin uydurulmuş olması mümkün değildir.
Eğer bu dört sahabîden tek bir kişi rivayet etseydi, sahabîlerin sayısı önemini kaybeder, olay bu ravînin güvenilirliği meselesinde düğümlenirdi.
*
Bir adam "Bir rivayetin çok sayıda kaynakta yer alması önemli olduğu kadar, Hz. Peygambere ait olup olmadığı da ondan daha önemlidir" diyorsa, mantık sefaleti alanında egale edilmesi imkânsız bir rekoru kırmış demektir.
Mesela siz diyorsunuz ki, "Sezar'ın bir mektubunda 'Geldim, gördüm, yendim' demiş olduğu pekçok kaynakta geçmektedir".. Muhatabınız da bilgiç bir eda ile burun büküyor, "Sezar'a ait olduğu söylenen bir sözün çok sayıda kaynakta yer almasından daha önemli olan, o süzün Sezar'a ait olup olmadığıdır" diyor.
Böyle bir ahmağa cevap verebilmeniz mümkün değildir, çünkü, o herzevekilin nasılsa inmeyi başarabilmiş olduğu çukura inebilmek normal bir insan için imkânsızdır.
Adam, sözün Hz. Peygamber s.a.s.'e ait olup olmadığını peşinen biliyor; siz ona istediğiniz kadar kaynak gösterin, hükmü yok.
Böylesi el çabukluğu ve gözbağcılığına dayanan cebellezilere Mantıkçılar müsadere ale'l-matlub diyorlar.
Bazıları böylesi bir gözbağcılığını bilinçli bir biçimde ustaca yaparlar, bazıları da örneğimizde olduğu gibi şapşalca..
Böylesi bir şaşkının zekâ sivriliğini dinî sahada değil de dünyevî bilimler alanında sergilemesi kendisi için daha hayırlı olurdu.
*
Burada Canikli'nin bir sahtekârlığına (ya da bilinçsiz hatasına) daha dikkat çekmek gerekiyor.
O da şu: Sahih rivayetlerle zayıf rivayetleri art arda sıralıyor, sonra zayıf rivayetlerdeki müphemlik ya da soru işaretlerinden hareketle sahih rivayetleri de zan altında bırakıyor.
Aptalca (ya da Goldziher tarzı kurnazca) genellemeler yapıyor.
Şunun gibi birşey:
Diyelim ki bir olayda iki şahidimiz var ve aynı ifadeyi verdiler. Bunlardan A şahsı dürüstlüğüyle tanınıyor, B şahsı hakkında ise şüpheler var.. B'nin dürüst A ile aynı ifadeyi vermiş olması, sözüne güvenilmesini sağlayamıyor, fakat, dürüst A'nın ifadesi, onunkiyle aynı olduğu için değersizleşiyor.
Defolu Ankara Ekolü namlı itikadî terör örgütü mensubu Canikli'nin yaptığı tam da bu..
*
Evet, bu şahıs, Buharî ve Müslim'de de yer alan 12 Halife hadîsini uydurma ilan ediyor.
Sözleri şöyle:
"... söz konusu rivayetlerin, Hz. Peygambere ait olduğunu ihtimal dahilinde görmemekteyiz. Bizi bu kanaate sevk eden bazı etkenler vardır. Bunların başında; söz konusu rivayetlerin isnad bakımından zayıf, kendi aralarında çelişiyor olması, rivayetlere yapılan yorumların durumu daha da zorlaştırması ve on iki halife rivayeti ile Tevrat’ta yer alan on iki melik arasında ilişki kurulması gelmektedir." (s. 197)
Görüldüğü gibi bu kaşar şapşal, anormal süper zekâ, söz konusu hadîsin Hz. Peygamber s.a.s.'e ait olmasını "ihtimal dahili"nde görmüyor.
"Ben sanmıyorum ama, bir ihtimal Hz. Peygamber'e ait de olabilir" bile demiyor, "ihtimal dahilinde görmüyor".
Yani kesinlikle ona ait olamaz.
*
Neden?
İhtimal dahilinde olmadığını düşündüğüne göre herhalde "itiraza mecal bırakmayan kesin deliller"inin bulunuyor olması gerekir.
Nitekim zatıalilerini "bu kanaate sevk eden bazı etkenler" varmış.
Bu etkenlerden birincisi, İslam'ı güncelleyip Kemalizm'e adapte etme telaşındaki laik (siyasal dinsiz) rejiminin derinliklerinde saman altından yürütülmekte olan su ile serinleyen Ankara Ölü Goldziher Dölü Ekolü'nün hayırsızlarından Hayri Kırbaşoğlu'nun emir, tavsiye ve telkinleri olabilir mi?
Değilmiş.
Birincisi şuymuş: Söz konusu rivayetler isnat bakımından zayıfmış..
Dangalağın isnat bakımından zayıf olduğunu söylediği hadîs, İmam Buharî ile İmam Müslim'in sahih diyerek Sahih'lerine aldıkları bir hadîs..
*
İkinci bir etken, "rivayetlere yapılan yorumların durumu daha da zorlaştırması"ymış.
Bir rivayetin gerçekliği (varlığı, sübutu), onunla ilgili yorumlardan hareketle tebeyyün etmez. Tam aksine, yorumların geçerliliği, rivayetin kendisi temel alınarak sorgulanır.
Bu kafayla metin tenkidi yapıyor ağam.. Besmeleyi düzgün çekemeyen adamın kıraat imamlarına tecvid dersi vermeye kalkışması gibi birşey.
Müşahhas bir örnek üzerinden anlatalım da Canikli gibi süper zekâlar da anlayabilsinler:
Mesela 15 Temmuz darbe girişimini alalım..
Bununla ilgili farklı rivayetler var..
Resmî rivayete göre, FETÖ'cüler darbe tezgâhladılar, devlet ve "sokağa çıkan millet" bunu püskürttü.
Resmî muhalif rivayete (Kılıçdaroğlu vs.) göre ise, darbe girişimi bir tiyatro oyunuydu. Evdeki hesap çarşıya uymadı, kanlı bir görünüm aldı. (Nitekim bazı filmlerde de çekim aşamasında ölümlü kazalar ve hesapta olmayan aksilikler yaşanabiliyor.)
Gayriresmî muhalif rivayete göre ise, birileri (kendilerinin Cemaat, devletin FETÖ diye adlandırdığı) kesimdeki Erdoğan karşıtlığını kullanarak bazı kimseleri oyuna getirdiler, onları (gaz vererek) tuzağa çektiler.
Görüldüğü gibi, yorumlar acayip karışık.
Şimdi, bundan hareketle, "Aslında 15 Temmuz diye birşey yaşanmadı.. Yaşanmış olması ihtimal dahilinde değil, çünkü 'rivayetlere yapılan yorumlar durunu zorlaştırıyor' " diyebilir misiniz?
Eğer Ankara İlahiyat'ta Ekol tipi defolu dinî tahsil yapmış iseniz, bunu demeniz mümkündür..
*
Süper zekâ İlyas'ı "bu kanaate sevk eden bazı etkenler" bunlardan ibaret değil.. İki tane daha var.
Onları da bir sonraki yazıda ele alacağız inşaallah.
