KÂZIM KARABEKİR'İN DAMADI PROF. ÖZERGİN ANLATIYOR - 4
Teklif dergisinin Ağustos 1988 tarihli altıncı sayısında Prof. Dr. Faruk Özergin ile yapılmış röportajda ona yöneltilen ikinci soru şöyle:
"Bu partiyi [Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası] kurdurtan Atatürk müydü?"
Cevap şöyle:
Hayır, partiyi kurdurtan Atatürk değildi [Zaten onun için kapatıldı. Onun kurdurduğu parti, Terakkiperver Cumhuriyet Partisi'nden altı yıl sonra, Ağustos 1930'da kurulan] Serbest Cumhuriyet Fırkası'dır. Onu danışıklı döğüşüklü olarak kurmuşlardır. Yani bir deneme yapmak için, karşınızda bir muhalefet var da, dışarıya demokrasi var diye gösteriş yapmak için kurulmuştur. Fakat değildir. Onlar tamamen bu grup Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa, .... Ali İhsanlar [Ali İhsan Sabis Paşa], şunlar bunlar.. hepsi vatanperver, hepsi dürüst insanlardır....
(Abdurrahman Dilipak, İnönü Dönemi, İstanbul: Beyan Y., 1989, s. 153.)
Bir sonraki soru:
"Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası içine ajanların sızdığını resmi tarih kitapları belirtiyor. Bu doğru mudur, doğruysa, bunların etkinlikleri nelerdir?"
Cevap:
... o hallerde yüzde doksan dokuz ihtimalle, genellikle ajan sokulur. Nitekim İzmir suikasti bunun güzel bir misalidir. (s. 154)
Prof. Özergin'in ajanlardan iktidarın gizli görevlilerini anladığı görülüyor.
Resmî tarih kitapları ise ajanlar ile muhtemelen yabancı ülkelere çalışanları kast ediyorlardır.
Malum, resmî tarih sırtını devlet gücüne dayadığı için dilediğini ajan ilan etme ayrıcalığına sahip. Atatürk'ün bizzat kendisi Samsun'a çıkışından önceki İstanbul ikameti sırasında İngiliz İstihbaratı'nın (gizli servisinin) rahip görünümlü İstanbul şefi ile "gizli" (tek başına) görüşmeler yapmışken (Atatürk özel İngilizce dersi mi, yoksa din dersi mi alıyordu, her konuda ahkâm kesmişken bu görüşmelerini bir-iki cümleyle geçiştirdiği için, onu bilmiyoruz), Pera Palas Oteli'nde işgalci İngiliz subaylarıyla yarenlik yapıp birlikte kahve içmişken, resmî tarihçiler, onu bırakıp, hayatında belki hiç İngiliz yüzü görmemiş olan Şeyh Said'i İngilizler'le bağlantılı ilan etmek için olmadık senaryolar uydurdular.
Resmîliğin gereğini itina ile yerine getirdiler.
Röportajın bir sonraki sorusu:
"Hocam, İzmir Suikasti ile Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kuruluşu kapatılışı arasında herhangi bir bağ var mıdır, açıklar mısınız?"
Cevap:
Tamamen bağ var. Çünkü Terakkiperver Fırka'ya, eski İttihatçılar da girmeye başladı. Hatta şimdi bile [bugünkü partiler], teşkilatın tepesindekiler, buna hakim olamaz. Haberleri olmadan [ki o zamanlar ulaşım ve iletişim yavaş ve zayıf] eskiden hoşlanmadıkları İttihat ve Terakki elemanlarının o partiye girdiği oldu.
Fakat aslında dediğim gibi, Terakkiperver Fırka kapatıldı, Şeyh isyanı bahane edildi, ve [ardından, partinin kapatılması yetmiyormuş gibi] İzmir Suikasti oyunu oynandı. Ve İzmir suikasti oyununda esas, artık muhaliflere tamamen söz hakkını da kaldırmak, gerekiyorsa yok etmek. Bunun için Takrir-i Sükun Kanunu [Sessizliği Yerleştirme Yasası] kondu. İstiklal Mahkemeleri teşkil edildi.
Şimdi size bildiğim kadarıyla İzmir Suikasti hikayesini anlatayım:
Ziya Hurşit isminde o tarihte Lazistan mebusu [milletvekili] olan zat M. Kemal Paşa'ya müthiş düşman. Hatta onu öldürmek için fırsat arıyor. Kabadayı gibi bir adammış. Ve bunun aklı fikri M. Kemal Paşa'yı bir yerde temizlemek. Bu duyuluyor. Meclis'te kara tahtaya bile yazmış, "Bir millet ki putunu kendi yapar kendi tapar" diye, tahtaya yazmış adam. Dolayısıyla bunun, şunla bunla temasları falan gözaltına alınmaya başlanıyor, hareketleri adım adım takip ediliyor ve M. Kemal Paşa'ya Ziya Hurşit'in bir suikast tertipleyeceği meydana çıkıyor [görevliler tarafından öğreniliyor]. O zamanki Ankara valisi olayları adım adım biliyor.
Bu sırada, söz ajandan açıldı, [yüzbaşı] Sarı Efe Edip, [1924-35 yılları arasında TBMM başkanlığı yapan] Kazım Özalp'ın çiftliğinde baş kahya imiş ve bu Sarı Efe Edip de Ankara'da Kazım Özalp'ın adamı olarak çalışıyor. Ve onların bir nevi ispiyonculuğunu yapıyor. Sarı Efe Edip'i ne yapıp yapıp bu işin [suikast girişiminin] içine ajan olarak sızdırıyorlar. Ondan sonra suikast tertipleri başlıyor.
Belirli [tanınan bilinen mimli] kişiler, Ankara'da yapamıyorlar. Aylar sürüyor. Sonra birşey çıkıyor, "Mustafa Kemal İzmir'e gidecek, kahvenin oradan geçerken, ordan filan yere gidecek" diye program yapılmış. [Programın bu şekilde, "Filanca caddeden, filanca sokaktan, falan dükkanın önünden, falan kahvehanenin kenarından geçilecek, feşmekan yerde otomobil viraj yapacak" şeklinde açıklanmasının, Ziya Hurşit ile kafadarlarını tuzağa çekmek için yem olduğu anlaşılıyor.] Bunu böyle haber alınca Ziya Hurşit ve hempaları, hemen suikast yapmak üzere bombalı silahlı adamları getirip otel-kahvede otele koyuyorlar [altı kahvehane üstü otel olan Gaffarzade Oteli]. [Suikastçileri, suikastten sonra] Motorlarla kaçıracaklar.
Aslında bu olayın hepsini hükümet biliyor. Sarı Efe Edip vasıtasıyla olayı günü gününe takip ediyor ve tertipten haberi var. Ama Ziya Hurşit'in yaptığı hakiki suikast [planı]. Bunu [Ziya Hurşit'i, ajanları vasıtasıyla provoke edip] teşvik ediyorlar yapsın diye.
Sözüm ona motorcu ihbar etti diye valilik haberdar oluyor. Halbuki valilik çoktan haberdar. Nitekim M. Kemal Paşa da gelirken, ani olarak yolunu değiştiriyor, suikast yapılacak mahalden uzaklaşıp gidiyor. Dolayısıyla bu ihbara dayanılarak sözümona baskın yapılıyor. Adamlar silahlarıyla, bombalarıyla yakalanıyor. Suikast [tertibi] tamamen vaki.
Bunun üzerine Sarı Efe Edip verdiği ifadelerde temizlenmesi gerekenlerin hepsini [suikast girişimine, iftira atarak] bulaştırıyor: "Falan da vardı, filan da vardı. O onla konuşmuştu..."
Ve yıldırım hızıyla Kazım Karabekir Paşa dahil, Ali Fuat Paşa dahil, Rauf Orbay dahil, Atatürk'ün [İstiklal Harbi'ndeki] en yakın arkadaşları dahil, bunları muhalefete giriştiler [Atatürk'e karşı çıkıyorlar] diye, bunların hepsi, suikast ile ilgilidir diye tevkif edilip [tutuklanıp] İzmir'de hapse tıkılıyor.
Bu işleri tamamladıktan sonra Sarı Efe Edip [ajanlığını saklayarak] sözümona suçlu gibi kendisini de gösteriyor [öyle emir aldığı için]. Mahkeme heyeti bu işleri bitirdikten sonra karar: İDAM diyor. Sarı Efe Edip'i [ortadan kaldırıp] konuşturmamak için idam ediyorlar. Adam ciyak ciyak bağırıyor. Onun bağırtılarını [resmî tarihçiler] niye yazmıyorlar? "Beni Mustafa Kemal'e götürün, ne yapıyorsunuz, beni bunun için mi çalıştırdınız?" Bağırta bağırta adamı götürüp astılar ki, ilerde konuşmasın diye.
İzmir Suikastinin hikayesi budur.
Sonra da bir grup silahlanmış subay sayesinde paşaları asamadılar. Onu da çok iyi biliyoruz. [Mahkeme salonuna silahı gelen subaylar, paşalar için idam kararı çıkması durumunda mahkeme heyetini kurşuna dizip isyan edeceklerdi.] Mustafa Kemal Paşa Çeşme'ye çekiliyor. Fahrettin Altay vasıtasıyla mütemadiyen haberleşiyor. Bir an evvel bunları da [paşaları da] temizlemek istiyor. Fakat mahkeme bir türlü karar veremiyor. [Bir tarafta Atatürk'ün baskısı, diğer tarafta subayların silahlarının sessiz mesajı.] Bunun üzerine diyorlar: "[Mahkeme salonunda] Silahlı subaylar var, çekin subayları" diyorlar.
Orduya emir veriyorlar: "Tatbikat yapılacaktır. Çeşme'ye gelin." Ordu, askerler Çeşme'ye çekiliyor, fakat büyük bir grup subay çekilmiyor. Orduya isyan ediyorlar. Şuna karar veriyorlar: Eğer paşalara idam hükmü çıkarsa mahkeme heyetini temizleyecekler. Meşhur üç Ali'yi [mahkemenin sözde hakimlerini temizleyecekler] ve ondan sonra da komutanlarını dışarı çıkaracaklar ve isyanı başlatacaklar [ve sonradan Atatürk soyadını alan Mustafa Kemal'le hesaplaşacaklar. Kime karşı ne zaman alttan alacağını iyi bilen, Erzurum'dan Padişah'a "Kulları Mustafa Kemal" imzasıyla telgraf çeken, işi düştüğünde Çerkez Ethem'in karşısında alabildiğine uysallaşan Mustafa Kemal de geri adım atıyor.].
(s. 154-6)
*
Devam edecek inşaallah.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder